نگاهی به حقوق کودکان و تهدیدهای پیش روی آنان در جهان امروز
يكشنبه, ۲ بهمن ۱۳۹۰، ۱۱:۲۰ ب.ظ
سمانه، فریبا و نگین - کودکان کار ساکن محله دروازه غار تهران - تحت پوشش خانه علم
حقوق کودکان
بر اساس تعریف سازمان ملل، کلمه کودک به هر انسانی اطلاق می شود که دارای سن کمتر از هجده سال باشد، تا پیش از این سن نمی توان قوانین بزرگسالان را بر کودکان جاری کرد و می گوییم کودک هنوز به سن قانونی نرسیده است. بنا بر نظر دانشگاه کرنل آمریکا، این در حالی است که کودک از همه جنبه های دیگر، بجز جاری شدن قوانین، یک انسان کامل است نه بخشی از انسان و کلیه حقوق انسان را باید داشته باشد.
حقوق کودک در حقیقت تمامی حقوق انسانی را برای هر کودک متصور می شود، به علاوه حق مورد توجه قرار گرفتن و محافظت خاص شدن کودک تا رسیدن وی به دوران جوانی، شامل کلیه حقوقی که کودک باید از پدر و مادر تنی و از جامعه به عنوان هویت فردی طلب می کند، که این حقوق شامل تمامی موارد؛ نیاز به غذا، تحصیلات عمومی اجتماعی رایگان، مراقبت های پزشکی و قوانین جرم در خور سن و میزان رشد عقلی کودک می باشد.
مسئله حقوق کودک از میزان آزادی در انجام کارهای خود تا آزادی فیزیکی، ذهنی و احساسی در زندگی به طوری که مورد سوء استفاده قرار نگیرد، مسئله ای است که هنوز در جوامع مختلف مورد بحث و بررسی قرار می گیرد و همه کشورها نظر واحدی نسبت به آن ندارند.
کودکان کار
کودکان کار به کودکان کارگری گفته می‌شود که به صورت مداوم و پایدار به خدمت گرفته می‌شوند. کار کودک نزد بسیاری از کشورها و سازمان‌های بین‌المللی فعالیتی استثماری تلقی می‌شود. در بسیاری از کشورهای جهان، کار کودکان بسیار معمول است و می‌تواند شامل کار در کارخانه، معدن، روسپی‌گری، کشاورزی، کمک در کسب و کار والدین، داشتن کسب و کار شخصی (مانند فروش غذا) و یا کارهای نامتعارف مانند بنایی باشد. ناپذیرفتنی‌ترین شکل‌های کار کودکان، استفاده نظامی از آنان در جنگ، تن‌فروشی و استفاده از کودکان در تجارت مواد مخدر است. موارد کمتر جنجالی و معمولا قانونی (با بعضی محدودیت‌ها) شامل کار کشاورزی در ایام تعطیلی مدرسه (کار فصلی)، کسب و کار خارج از ساعات مدرسه و همچنین بازیگری یا آوازخوانی کودکان می‌باشد.
کار کودک همواره در درجات مختلف در طول تاریخ وجود داشته است، اما با آغاز سوادآموزی همگانی و تغییراتی که در شرایط کار طی صنعتی شدن به وجود آمد و ظهور مفاهیم حقوق کارگر و حقوق کودکان مورد نقد و بحث عمومی قرار گرفت. کار کودکان همچنین در جاهایی که سن ترک مدرسه پایین است شیوع دارد.
تجارت انسان
تجارت انسان و مواد مخدر بخش عمده ای از تجارت غیر قانونی از مرزهای کشورها را به خود اختصاص داده است. در ده سال اخیر تجارت غیر قانونی انسان بخصوص تجارت زنان و کودکان با رشد عمده ای همراه بوده است.
قاچاق انسان شکل نوینی از برده‌داری در دنیای مدرن است که شامل استخدام انسان‌ها، انتقال و دریافت آنها برای وادار کردن افراد به تن‌فروشی یا مجبور کردن به کارهایی سخت و طاقت‌فرسا در کارخانجات، رستوران‌ها، مزارع و دامداری‌ها و پروژه‌های ساختمانی است. قاچاق انسان عبارت از راه‌های عمده وارد کردن کودکان به بازار است. به جز کارگری برده وار و روسپی‌گری، فروش اعضای بدن کودکان، از دیگر سرنوشت‌های کودکان قاچاق است. قاچاق انسان پس از قاچاق اسلحه و مواد مخدر، سومین تجارت غیرقانونی در دنیا به شمار می‌رود و از انواع رایج آن قاچاق کودکان می‌باشد.
بر اساس آمارهای بخش آمار ایالات متحده آمریکا، سالانه بیش از دو میلیون انسان در سراسر جهان قاچاق می شوند که بیشتر آنان را کودکان و زنان تشکیل می دهند. تنها در منطقه جنوب شرق آسیا، سالانه 225000 نفر انسان از مرزهای کشورها قاچاق شده و در دیگر کشورها به بیگاری گرفته می شوند.
بر اساس آمار سازمان جهانی کار (ILO)، سالانه ۲۵۰ میلیون کودک ۵ تا ۱۴ ساله در جهان محروم از کودکی می‌شوند. طبق این آمار ۱۲۰ میلیون نفر از آنها وارد بازار کار شده و مشغول به کار تمام وقت هستند. ۶۱ درصد این کودکان در آسیا، ۳۲ درصد در آفریقا و ۷ درصد در آمریکای لاتین زندگی می‌کنند.
کودکان قربانی
بر اساس آمارها، یک سوم کودکان جهان در منطقه جنوب آسیا زندگی می کنند که در حدود چهل میلیون نفر از آنان در خیابان های شهر های جهان آواره و بی خانمان می باشند، در آمریکا وضع خیلی فرق نمی کند زیرا متوسط سن بی خانمانی در آنجا نه سال است. بیست درصد از کل کودکان آمریکایی و چهل و سه درصد از کودکان سیاه پوست آمریکایی زیر خط فقر زندگی می کنند. در سال 1979 از هر ده کودک در انگلستان یک نفر زیر خط فقر زندگی می کرد که در سال 1996 این آمار به یک در سه رسید. بین یکصد تا دویست میلیون کودک کار در سراسر جهان وجود دارد. سالانه 64000 کودک آمریکایی بین چهارده تا هفده سال، به دلیل مصدومیت های ناشی از کار در بیمارستان ها بستری می شوند. در یازده کشور کودکان توسط والدینشان شکنجه می شوند. در سال 1998 بیش از چهار هزار کودک در آمریکا توسط والدینشان کشته شدند. هشتاد و پنج درصد کودکان فاحشه در آمریکا، قبلا یا توسط نزدیکانشان و یا توسط دیگران مورد تجاوز قرار گرفته بوده اند. سالانه بیش از یک میلیون کودک فراری در آمریکا مورد تجاوز و خشونت قرار می گیرند. سالانه بیش از یک میلیون کودک کار در تجارت سکس در آسیا قاچاق می شوند. سالانه دو میلیون دختر بچه بین چهار تا دوازده سال در جهان، به دلیل مورد تجاوز قرار گرفتن، دچار نقص دستگاه تناسلی می شوند. در روآندا سالانه در حدود یکصد و بیست هزار کودک از خانواده هایشان خریداری و قاچاق می شوند. در آمریکا هر روز بیش از شش هزار کودک توسط پلیس دستگیر می شوند و هر دو ساعت یک کودک توسط اسلحه کشته می شود، تنها در فاصله سال های 1979 تا 1991، پنجاه هزار کودک در تیراندازی خیابانی کشته شدند که تقریبا برابر تلفات جنگ ویتنام بوده است. در کشور لیبریا، کودکان یک سوم مبارزان مسلح جنگ های داخلی را تشکیل می دادند. در سال 1991 بیش از دو هزار و هشتصد کودک در کلمبیا به قتل رسیدند. در سارایوو از هر چهار کودک، یکی مجروح جنگی است. در سال 1995 در آنگولا بیش از هفت درصد کودکان با اسلحه به یک نفر شلیک کرده بوده اند. در سی و دو کشور جهان کودکان قربانی مجازات اعدام می باشند. در انگلستان حدود بیست و پنج درصد از کودکان، پیش از رسیدن به سن پانزده سالگی از مواد مخدر استفاده کرده اند. سی درصد کودکان در کشورهای در حال توسعه به زحمت چهارمین سال تحصیل در مدرسه را به اتمام می رسانند. سالانه دوازده میلیون کودک پیش از رسیدن به سن پنج سالگی در سراسر جهان به دلیل مشکلات بیماری جان خود را از دست می دهند و تنها در آمریکا روزانه سه کودک به دلیل سوء تغذیه و یا ضعف بدنی می میرند. هفتاد درصد کودکان اندونزیایی زیر پنج سال دارای سوء تغذیه می باشند.
جمعیت امداد دانشجویی مردمی امام علی (ع) به پا خاسته است تا در راه علی، فریادی باشد برای همه کودکان جهان که حقوق شان پایمال شده است. امیدواریم تا بیان حق پایمال شده کودکان توسط ما، آغازی باشد برای به سرانجام رسیدن رسالت مان که همانا احقاق حقوق کودکان ایران و جهان است.
منابع
Sources include: UNITED NATIONS STATISTICS; The Internet; The State of the World's Children (1996); Save the Children Review 1995-6; The Progress of Nations 1996 (UNICEF website); Child Welfare League of America; New Internationalist; National Child Rights Alliance (website); Children's Defense Fund (USA); Free Labor World (USA); Freedom Review (USA)
